Bloq

Brendinq strategiyası bizneslərin mövcudluğunu ifadə edən amildir. Adımız, şəxsi keyfiyyətlərimiz, bacarıqlarımız, məqsədimiz bizi digərlərindən fərqləndirdiyi kimi bizneslərin də tanınmaq, fərqli olmaq üçün marka adına və strategiyasına ehtiyacı olur. Brendinq biznesin məhsul və xidmətlərini rəqib müəssisələrdən fərqləndirməyə imkan verən, markaya aid məzmun və vizualların rəqəmsal və çap yayım kanalları ilə paylaşılmasını təmin edir.Bura məhsul və xidmətlərin reklamından tutmuş satış və marketinq fəaliyyətlərinə qədər bütün mərhələlər daxildir. İnsanlar hər gün sosial mediada yüzlərlə yeni brendlə qarşılaşırlar. Bunlar əlbətdəki müştərilər üçün əlverişlidir ancaq bazarda yeni brendlərin  çoxalması bizneslər üçün kəskin rəqabətli şərait yaradır. Buna görə də brendləşmə prossesində bir çox amillərə diqqət edilməlidir. Brendləşmə prosesində nəzərə alınmalı olanlar aşağıdakılardır: Markanız  müştəri kütləsinə müsbət təsir göstərəcək məzmundan ibarət olmalıdır. Biznesinizin vizyonunu və missiyasını əks etdirməlidir. Sizi rəqiblərinizdən fəqləndirməlidir. Marka adınız qısa, aydın və yaddaqalan olmalı,müştərilər tərəfindən asanlıqla tələffüz edilməlidir. Qlobal olaraq xidmət verən biznessinizsə marka adınız digər dillərdə rahat səslənə bilən olmalıdır. Web-saytınızı yaradarkən markanıza uyğun domain adından istifadə etməlisiniz. Uğurlu reklam və marketinq həllərindən istifadə etməlisiniz.   Biznesiniz ilk baxışda müştəridə güvən yaratmalı və sizi rəqiblərinizdən fərqləndirməlidir. Biznesin özünəməxsus mövqe nümayiş etdirməsinin yolu isə ifadə dilindən, vizual və yazılı dizaynlarla  verdiyi mesajlardan keçir. Marka yaratma prosesinə başlamazdan əvvəl hansı sektorda yer alırsınızsa mövcud bazar şəraitini analiz etməli, rəqiblərinizi araşdırmalısınız.  

Müasir dövrdə influencer marketinqi digər marketinq kanalları arasında markanızın daha çox tanınmasına və satışlarınızın daha sürətlə artmasına imkan verən vasitədir. İnfluencer marketinqi termininin insanlar tərəfindən  yeni istifadə edilməsinə baxmayaraq bu marketinq növü daha əvvəllər də istifadə edilmişdir. İlk dəfə 18-ci əsrdə Wedgewood adlı bir şəxs istehsal etdiyi dərmanları tanıtmaq və  satmaq üçün Böyük Britaniya kralının təbliğatından istifadə etmişdir. İrəliləyən dövrlərdə isə bizneslər çap reklamları, radio və televiziya vasitəsi ilə məhsullarını izləyicilərə təqdim edirdilər. Sosial media kanallarının istifadə edilməsi ilə artıq izləyici kütləsinin üstünlük təşkil etdiyi ünvan dəyişdi. İnsanların sosial mediada  daha çox vaxt keçirməsi səbəbindən rəqəmsal marketinq xidmətləri vacib xarakter aldı. Influencer marketinqi sosial şəbəkələrdə böyük izləyici kütləsi olan instaqram istifadəçiləri ilə əməkdaşlıq edən marketinq strategiyasıdır. İnfluencer marketinqi nə üçün uğurludur?  Çünki influencerlar onlara etibar edən və izləyən izləyici kütləsinə malikdir. Buna görə də influencer marketinqi sosial media reklamlarına nisbətən izləyici qazanmaq və satışları artırmaq üçün daha effektivdir. İzləyicilər Sosial media reklamı vasitəsi ilə sizin məhsullarınızı almaya bilər ancaq bir influencer onları tövsiyyə etdikdə, tanıtdıqda insanlar könüllü olaraq həmin məhsulları almaq istəyəcəklər. İnfluencerlar 4 kateqoriyaya ayrılır. Bura meqa, makro, mikro, nano influencerlar  daxildir. Meqa influencerlar sosial media kanallarından ən az birində 1 milyon izləyicisi olanlara deyilir. Makro influencerlar sosial media şəbəkələrindən ən az birində 40.000 ilə 1 milyon arası izləyicisi olan istifadəçilərdir. Mikro influencerlar isə sosial media kanallarından birində 1.000 – 40.000 izləyicisi olanlardır. Nano influencerlar isə mütəxəssis olduqları sahə üzrə kiçik izləyici kütləsinə sahibdirlər. Onlar  reklam və əməkdaşlıq mövzusunda da daha seçici davranırlar. İnfluencer marketinqi zamanı, bəzi markalar daha çox insana çatma niyyətində olduqları üçün əsasən böyük izləyici kütləsi olan  meqa influencerlərlə çalışmağa can atırlar. Ancaq vacib olan daha çox insana çatmaq deyil, doğru izləyici kütləsi qazanmaqdır. Buna görə də influencerlərlə çalışmazdan əvvəl onların izləyici kütləsinin sizin hədəf kütləyə uyğunluğunu analiz etməlisiniz.

"Kəpəz" Peşəkar Futbol Klubu Azərbaycanın ikinci böyük şəhəri olan Gəncə şəhərini təmsil edən futbol klubudur. Klubunun əsası 1959-cu ildə qoyulub. Sovet dönəmində Azərbaycanın ən uğurlu iki futbol klubundan biri olan "Kəpəz" 1992-ci ildən etibarən 3 dəfə Azərbaycan Premyer Liqasının və 4 dəfə Azərbaycan Kubokunun qalibi olub. "Kəpəz" Azərbaycanda ən böyük azarkeş ordusuna sahib futbol klublarından biridir.“Web Coder" agentliyi  “Kəpəz” PFK  arasında tərəfdaşlıq müqaviləsi imzalanıb. Müqaviləni “Kəpəz” futbol klubunun icraçı direktoru İlqar Nadiri və "Web Coder" agentliyinin rəhbəri Rəşad Qafarzadə imzalayıblar. Müqaviləyə əsasən “Kəpəz” PFK üçün veb-saytın hazırlanması və təhlükəsizliyinin təşkili, domain-in qeydiyyata alınması, hostinq və korporativ email xidmətləri bizim şirkətə həvalə olunub.

Veb saytların effektiv şəkildə istifadəsi üçün SEO bu gün ən vacib işlərdən biridir. Texniki SEO analizini necə etmək olar? Bu blogda texniki SEO analiz prosesləri haqqında məlumat verəcəyik. Texniki SEO veb saytların həm daxili, həm də saytdan kənar təhlilini apararaq axtarış sisteminin optimallaşdırılmasının həyata keçirilməsidir. Veb sayt üçün SEO araşdırmalarına başlamazdan əvvəl saytın işləmə sistemini və çatışmazlıqlarını müəyyən etmək lazımdır. Bəzi saytlar üçün proqram təminatı tərtib edilərkən, bəziləri üçün uyğun məzmun hazırlanaraq saytların səmərəliliyi artırıla bilər.   Texniki SEO Analizi Texniki SEO analizi və auditləri həyata keçirərkən nəzərə alınmalı bir neçə addımlar var. Ediləcək analizin əsasını sayt daxili və sayt xarici təhlillər və rəqib şirkət analizi təşkil edir. Bu mərhələlərdə düzgün qərarlar versəniz, işiniz asanlaşacaq. Texniki analizlə axtarış motorlarının alqoritmlərinə uyğun üsullar hazırlaya və internet saytında lazımsız spamların qarşısını ala bilərsiniz. Spamların sayı artdıqca veb sayta giriş daha da məhdudlaşdırılacaq. Texniki SEO analizlərindən bəziləri aşağıda göstərilmişdir:   Skan etmə SEO analizinin ən mühüm mərhələsi skan prosesidir. Texniki SEO işinə başlamazdan əvvəl vebsayt olduğu kimi skan edilməlidir. Skan analizi ilə saytdakı lazımsız açar sözlər, pozulmuş linklər, uyğun olmayan vizuallar, başlıq problemləri, qırıq linklər, dublikat məzmun və lazımsız plaginlər aşkar edilir. Bu kimi səhvlər veb saytda daimi problemlər yaradır və traffiki azaldır. Bu səhvləri düzəltmək üçün isə SEO işləri aparılmalıdır.   Sayt versiyası Əgər siz veb saytınızda yenilənmə işləri görmüsünüzsə və yeni bir versiya hazırlamısınızsa, versiyalar arasında fərq yaratmalısınız. Əks təqdirdə axtarış motoru görünüşdə heç bir fərqi olmayan versiyaları ayırd edə və hansı görünüşün yeni versiya olduğunu anlaya bilməyəcək. Edəcəyiniz dəyişikliklər SEO araşdırmalarında istədiyiniz uğurun daha tez əldə olunmasına imkan yaradacaq. Bundan əlavə, hətta saytın link ünvanında istifadə edilən "https" və "http" fərqləri də saytların qəbulunda mühüm rolu var. Sui-istifadə SEO işində uğura təsir edəcək.   Saytdan kənar analizlər Veb saytların yenilənməsini və davamlı olaraq izlənilməsini təmin edən proseslər saytdan kənar işlərdən ibarətdir. Veb saytdakı məzmun sayt daxilində olsa da, sosial media hesabları, reklamlar və geri bağlantılar saytdan kənar təhlil mövzularını təşkil edir. Veb saytlara backlinklərin verilməsi, SEO üçün vacib mərhələdir. Fərqli saytlardan keçidlərin əldə edilməsi müxtəlif saytlardan gələnlərin saytınıza yönəlməsini təmin edəcək. Ziyarətçi sayını artırmaq üçün hansı işlərin ediləcəyinə qərar vermək, ancaq düzgün analiz işləri aparıldıqdan sonra mümkündür. Edilən analizlər nəticəsində səhvlərin qısa müddətdə aşkarlanması vaxtınızı və maliyyə itkilərinizi azaldacaq. Texniki SEO işləri peşəkar şəkildə aparılarsa, saytınızın traffiki və reytinqi artacaq.   Rəqib analizi SEO işləri üçün eyni sektorda olan şirkətlərin veb saytlarını analiz etmək çox vacibdir. Təhlilinizdə rəqiblərinizin çatışmazlıqlarını görə və bunları öz veb saytınızda təkmilləşdirə bilərsiniz. Rəqib analizi ilə texniki SEO-ya üstünlük verə bilərsiniz. Ediləcək analizdə rəqib firmanın veb saytının dizaynlarını araşdıra, sosial media hesablarının fəaliyyətlərini görə, məzmun analizi edə bilərsiniz. Rəqiblərinizin məhsullar üçün açar sözlərinin effektivliyini araşdıraraq, öz saytınızda daha effektiv açar sözlərin istifadə edə bilərsiniz. Rəqib analizi ilə eyni bazardakı şirkətlərdən bir addım öndə ola bilərsiniz.   Analizlərin yekunlaşdırılması Veb saytınız nə qədər faydalı və uyğun məzmunda olarsa, hədəf auditoriyanıza bir o qədər yaxın olarsınız. SEO-ya bütün analiz nəticələrini gördükdən və nəticələr üzərində qiymətləndirmələr etdikdən sonra başlaya bilərsiniz. Analizin düzgün aparılması, nəticələrin və sayt strukturunun üst-üstə düşməsi vacib amildir. Yanlış təhlillər yanlış tədqiqatlara və düzgün olmayan bəzi hissələrin zədələnməsinə səbəb ola bilər. Natamam və ya səhv analiz hesabatları faydasız və vaxt itkisidir. Bütün yekun analizin ayrıca hesabatı hədəfin müəyyənləşdirilməsini asanlaşdıracaq. Səhv edildiyini düşündüyünüz analizləri nəzərdən keçirməli, lazım gələrsə analizləri yenidən etməlisiniz. Bu üsul nöqsanlarınızın düzgün müəyyən edilməsinə və görülən işlərdə uğur qazanmağınıza səbəb olacaqdır.

Onlayn dünya daim inkişaf edir, buna görə də trendlərə çatmaq üçün rəqəmsal marketinqin əsas prinsiplərindən xəbərdar olmaq həmişə ağıllıcadır. Bəs onlar nədir? Yaxşı, uğur qazanmaq üçün bilməli olduğunuz əsas prinsipləri seçmək üçün rəqəmsal marketinq mütəxəssislərimizlə danışdıq. Bu prinsipləri marketinq strategiyanıza daxil edə və ya müxtəlif rəqəmsal marketinq kanallarında istifadə edilə bilərsiniz.   Rəqəmsal Marketinq nədir? Rəqəmsal marketinq məhsul və xidmətlərinizi tanıtmaq üçün kompüterlər, mobil telefonlar və digər rəqəmsal media və platformalar kimi internet və onlayn texnologiyalardan istifadə edən marketinq növüdür. Bu, həmişə böyüyən olduqca böyük marketinq sahəsidir, çünki bu, internetdir. Bu, 21-ci əsrin marketinq sahəsidir. O, cari və potensial müştərilərlə əlaqə yaratmaq üçün axtarış motorları, sosial media, e-poçt və digər veb-saytlar kimi rəqəmsal kanalları əhatə edir. Rəqəmsal marketinq biznesiniz və marka şüurunuz üçün çox vacibdir. Əksər brendlərin veb-saytı var və əgər yoxdursa, onların heç olmasa sosial media varlığı və ya rəqəmsal reklam strategiyası var. Rəqəmsal məzmun və marketinq o qədər geniş yayılmışdır ki, istehlakçılar indi buna tələb və etibar edirlər. Rəqabət edə bilmək üçün rəqəmsal marketinqi qəbul etməlisiniz.   Rəqəmsal marketinqin növləri hansılardır? Dedik ki, bu, marketinqin böyük sahəsidir! Belə ki, onun kifayət qədər böyük olan öz alt sahələri var. Biz onları qısa izahatla aşağıdakı kimi sadaladıq:   Search Engine Optimization (SEO) – bu rəqəmsal marketinqin ən böyük qoludur, veb saytınızı axtarış motorlarında daha yüksək “mövqe” almaq üçün optimallaşdırır. Məzmun marketinqi – brendinizi böyütmək və müştərilərlə əlaqə saxlamaq üçün məzmunun yaradılması və təşviqindən ibarətdir. Sosial Media Marketinqi – trafiki və böyüməyi artırmaq üçün sosial media kanallarında markanızı və məzmununuzu təbliğ edir. Klik başına ödəniş (PPC) – reklamınız hər dəfə kliklənəndə reklam yerləşdirən şəxsə ödəniş etməklə vebsaytınıza trafik çəkmək. Tərəfdaş Marketinqi –performansa əsaslanan reklam, burada digər veb-saytlara və ya influenserlərə sizə  satış yönləndirmək üçün komissiya təklif edirsiniz Marketinqin avtomatlaşdırılması – əsas marketinqinizi avtomatlaşdırmağa xidmət edən proqramdır. E-poçt Marketinqi – məzmunu, endirimləri və hadisələri müştəriyə çatdırmaq və almağa təşviq etmək üçün tez-tez istifadə olunan auditoriya ilə ünsiyyət üsuludur. Onlayn PR – ənənəvi PR kimi, lakin rəqəmsal nəşrlər, vebsaytlar və s. ilə əhatə olunmuş rəqəmsal marketinq növüdür. Sponsorlu Məzmun – brendinizi və ya xidmətinizi tanıtmaq və təbliğ etmək üçün məzmun yaradan üçüncü bir tərəfə ödəniş edirsiniz. İndi isə əsas prinsiplərin vaxtıdır. Özünüzü hazırlayın, qarşıda klişelər ola bilər...   Məzmun Bir klişe ilə başlayaq - "məzmun əsasdır". Orada sonsuz miqdarda məzmun var (bu internetdir), buna görə də çoxunun əla olmaması təəccüblü olmamalıdır. Uğurlu rəqəmsal marketinq strategiyası möhkəm, cəlbedici və paylaşıla bilən məzmun üzərində qurularaq özünü bazarda fərqləndirməlidir. Beləliklə, bütün məzmununuz təsvirlərdən və sözlərdən tutmuş naviqasiya və səhifə dizaynına qədər ən yüksək keyfiyyətdə olmalıdır. Müştərilərə istədiklərini verməlisiniz ki, onların təklifinizi başa düşmələri və sizinlə iş görmələri asan olsun. Məzmun cari və potensial müştəriləriniz üçün hər şeydir, onların sizinlə əlaqə saxlamasının səbəbi budur. Məzmununuz da uyğun və ən yüksək dəyərə malik olmalıdır. Məzmun təklifiniz zəifdirsə, yəni effektiv deyilsə bunun, markanıza faydası olmamaqla bərabər, brendinizi zədələyəcək. Nəticədə müştərilərinizlə münasibətləriniz pisləşəcək.   Müştərinizi tanıyın Bununla demək istəyirik ki, siz araşdırma aparmalısınız. Müştərinizi anlamaq məzmun marketinqinizə, eləcə də e-poçt və sosial media marketinq strategiyalarınıza kömək edəcəkdir. Bu prinsip olduqca sadə görünə bilər, lakin növbəti “böyük ideyanın” arxasınca getdikdə itirilə bilər. Üstəlik, əsas və sadə mesajlar ən yaxşısıdır. Müştərinizin diqqətini onlarla birbaşa, aydın və sadə danışmaqla çəkməlisiniz. Xüsusi auditoriyanızı hədəf aldığınızdan əmin olun, əks halda markanızı və bazarınızı əldən verə bilərsiniz. Auditoriyanızı araşdırmaq üçün çoxlu vasitələrdən istifadə edə bilərsiniz. Google Analytics bunlardan ən böyüyüdür. Onun vasitəsilə demoqrafik məlumatlarınızı və auditoriyanızı öyrənə bilərsiniz. Digər tədqiqatlar, məsələn, böyük bir şirkətsinizsə və ya istifadəçi təcrübəsi vasitəsilə bir xidmətin keyfiyyətini  artırmaq istəyirsinizsə, onları keyfiyyət və kəmiyyət tədqiqatları ilə cəlb etmək üçün çox faydalı ola bilər.   Test və ölçü Bu rəqəmsal marketinqin vacib hissəsidir. Qərarlarınız və tərəqqiniz haqqında məlumat verməklə bağlıdır. Real istehlakçı məlumatlarının əldə edilməsinə gəldikdə, heç bir başqa marketinq forması rəqəmsal ilə rəqabət apara bilməz. İstər brendinizlə bağlı Google-da axtarış sorğularının ümumi sayı, istərsə də brend vebsaytınızdakı təkrar ziyarətçilərin və trafikin sayı olsun, hamısı ölçülə bilər və rəqəmsal marketinq qərarlarını məlumatlandırmaq və ya əsaslandırmaq üçün istifadə edilə bilər. Rəqəmsal marketinq üsullarını sınaqdan keçirərkən, nail olmaq istədiyiniz şeyin dəqiq hədəflərini təyin edin. Məsələn, ayda bir sıra e-poçt tapşırıqları və ya e-poçt və blog vasitəsilə edilən dönüşümlər. Marketinq planının bir hissəsi kimi qarşıya qoyduğunuz hər bir məqsəd ölçülə bilən olmalıdır. Mütləq məqsədlər qoymaq istəməyə bilərsiniz, ancaq bir rəqəmi nəzərə alın və hər ay hər şeyi izləyin.   Sadə saxla Biz buna daha əvvəl toxunmuşduq, lakin söhbət marketinqdən gedirsə, hər şeyi sadə və başa düşülən şəkildə saxlamaqdan daha yaxşı prinsip yoxdur. Çox vaxt heyrətamiz rəqəmsal marketinq kampaniyaları və təşəbbüslər sadəcə olaraq həddən artıq mürəkkəbləşdikləri üçün əsas fikri əldən verirlər. Mesajınızı sadə saxlayın. İnsanların kifayət qədər işi var və daha çox qarışıqlığa ehtiyac yoxdur. Sadə bir şey verildikdə müştərilər onu sevirlər. Bu, sadəcə mesajlara aid deyil, veb saytınızda da eyni sadəlik olmalıdır, istifadəçi təcrübəsini nəzərə almaq bu işin əsaslarından biridir. Yeni marketinq strategiyasını sınayarkən və ya sınaqdan keçirilmiş metodlarınızı dəyişdirərkən fikri ən sadə yolla çatdırmaq lazımdır. Marketinqinizlə etdiyiniz hər şeyə əvvəlcə bir sınaq kimi baxın. İşləyənə qədər onu düzəldə və sonra inkişaf etdirməyə davam edə bilərsiniz. Rəqəmsal dünya izdihamlıdır, ona görə də müştərilərinizlə əlaqə saxlamaq üçün mətninizi yığcam tutun.   Dayanmayın Rəqəmsal dünya demək olar ki, hər il ortaya çıxan yeni platformalar, trendlər və texnologiyalarla daim dəyişir. Beləliklə, rəqəmsal marketinqiniz də inkişaf etməlidir. Daim inkişaf etməyi hədəfləməlisiniz. Gözəl bir blogunuz var? Əla, onu sosial mediada və e-poçt vasitəsilə təbliğ etməyə çalışın. Tədqiqat üçün vaxt və pul kimi resursları bir kənara qoyun. Tədqiqatınızın bir hissəsi bazar rəqabətinizi araşdırmağı əhatə etməlidir ki, siz marketinq strategiyanızı hara cəmlədiyinizi biləsiniz. Əgər növbəti böyük qrupa keçmək və rəqiblərdən geri qalmaq istəmirsinizsə, tendensiyaları proqnozlaşdırmağa və özünüzün inkişafına vaxt və səy sərf etməli olacaqsınız. Bu, təkcə sizinlə məhdudlaşmır, müştərilərinizi də əhatə edir. Məsələn, satış və ya veb trafik vasitəsilə onların dəyişən ehtiyaclarına və ya rəylərinə əsaslanaraq uyğunlaşmalısınız.

8 fevral 2022-ci tarixində "Networking Azerbaijan" biznes klubunun "Flame Tower"də yerləşən "Fairmont" hotelində növbəti görüşü baş tutub.   Tədbirdə biznes klubun tərəfdaşlarına “Gold Member" və "Silver Member mükafatları təqdim edilib.  “Networking Azerbaijan” ailəsinin daimi üzvlərindən biri olan Rəşad Qafarzadə Web Coder Agency-nin icraçı direktoru olaraq tədbirdə bizləri təmsil edib.   Tədbirin əsas məqsədi yeni tanışlıqların yaranması, müxtəlif işgüzar insanlarla biznes əlaqələrinin inkişafı və genişləndirilməsindən ibarətdir.   Tədbirdə iş adamları və dövlət qurumlarının nümayəndələri iştirak edib, onlara işgüzar əlaqələrin qurulması, inkişafı və genişləndirilməsi üçün lazımi şərait yaradılıb.   Təqribən 150 nəfərin iştirakı ilə baş tutan tədbirdə Networking Azerbaijan klub tərəfdaşlarına, üzvlərinə "Gold Member" və "Silver Member" mükafatı təqdim olunub.   Networking Azerbaijan biznes klubunun həmtəsisçisi Orxan Hacıyev qonaqları giriş nitqi ilə salamlayıb və biznes əlaqələrinin qurulması,  gələcək inkişafı, eyni zamanda, klubun daha da böyük layihələri haqqında məlumat verib. O qeyd edib ki, ölkənin sosial-iqtisadi inkişafı birbaşa olaraq sahibkarlıq fəaliyyətində uğurlarla, habelə müxtəlif biznes layihələrinin həyata keçirilməsi, yaradıcı və innovativ ideyaların həyata keçirilməsi ilə bağlıdır.   Nitqdən və təqdimatdan sonra qonaqlar arasında yenidən əlaqələrin yaradılması, müzakirələrin davam etməsi üçün furşet təşkil olunub. Nəzərinizə çatdırmaq istərdik ki, Web Coder Agency “Networking Azerbaijan” tərəfindən ilk dəfə olaraq “Gold Member” mükafatına layiq görülüb.   Sahibkarlar iş dünyasındakı ən son tendensiyaları və yenilikləri müzakirə edib, həmçinin postpandemiya dövründə problem və məsələlərin həlli ilə bağlı fikirlərini və təcrübələrini bölüşüblər. Networking Azerbaijan Business Club-un bütün tədbirləri kimi bu görüş də rahat və xoş atmosferdə keçib.  

Bu günkü gündə rəqəmsal platformaların geniş yayılması ilə UX və UI ifadələrinin əhəmiyyəti artır və beləcə, insanların əksəriyyəti UX və UI-ın nə olması, hansı xüsusiyyətlərə malik olması və bir-birindən hansı məqamlarda fərqlənməsi və s. kimi suallarla maraqlanırlar. Bu yazıda biz müvafiq suallara cavab verərək dizaynlarda əvəzolunmaz olan UX və UI-nin əsas aspektlərinə toxunacayıq.   UX və UI dizaynı fərqli funksiyalara malik olsa da, bir-biri ilə əlaqəlidir və bir-birini tamamlayır. Hər iki anlayış daim yenilənməli və qorunmalıdır. Məzmundan tutmuş istifadə ediləcək rənglərə qədər bir çox elementləri əhatə edən UX və UI dizaynının nə olduğunu və fərqlərin nə olduğunu izah etməyə çalışacağıq.   Ümumi olaraq tərif versək, UX (User Experience) istifadəçi təcrübəsi olub şirkətlərin müştəriləri üçün davamlı məmnuniyyəti təmin etmək və ya istifadəçilər üçün həyata keçirilən dizayn və inkişaf işləridir. UI (User Interface) istifadəçi interfeysi deməkdir və internet istifadəçiləri üçün düzgün istiqamətlər verməklə daha uzunmüddətli, keyfiyyətli qarşılıqlı əlaqə yaratmağı hədəfləyən dizaynlardır. Gəlin, UX və UI dizaynlarının nələri əhatə etdiyini və aralarındakı fərqləri araşdıraq.   UX Dizaynı İstifadəçi təcrübəsi(UX) A-dan Z-ə qədər dizaynda istifadəçilərin bütün qarşılıqlı əlaqəsini əhatə edir. Yəni, söhbət istifadəçinin qarşılıqlı əlaqə prosesində keçirdiyi bütün yaxşı, pis və ya maraqlı təcrübələrdən gedir. Geniş əhatə dairəsinə malik olan UX, istifadəçilərlə bağlı bəzi testlərdən aldığı məlumatlarla formalaşdırıla bilər. Dizayna daxil ediləcək detalların harada, nə vaxt və necə baş verəcəyi ilə bağlı istifadəçinin qarşılıqlı əlaqəsini qurur.   Deyə bilərik ki, vebsaytda darıxmadan və əylənərək vaxt keçirməyimiz UX dizayn prosesindəki detalların nəticəsidir. Hansı düymənin harada olmasına UX dizayn qərar verir.   İnsanların daha çox sağ əlli olması, mətni soldan sağa oxuması və ya açıq rənglərin daha çox nəzərə çarpması UX dizayn prosesində nəzərə alınan detallardan yalnız bir neçəsidir.   UX dizaynı gündəlik həyatda istifadə edilən məhsul və ya xidmətin istifadəçi təcrübəsinə diqqət yetirir və istifadəçi təcrübəsini formalaşdıran, istifadəçinin necə hiss etdiyini və etmək istədikləri əməliyyatları asanlaşdıran hər bir amili ehtiva edir.   Bir çox rəqəmsal məhsul tərtibatçısının məqsədi istifadəçi təcrübəsini artırmaqdır. Asan istifadənin təmin edilməsi və ziyarətçinin məhsuldan ən sadə şəkildə həzz almasını təmin etmək yaxşı bir UX dizaynı ilə həyata keçirilir. Düzgün sözlər seçərək istifadəçi təcrübəsini nə qədər təsvir etməyə çalışsaq da, bu sahədə qeyri-müəyyənliyi aradan qaldırmaq demək olar ki, mümkün deyil. Çünki istifadəçi təcrübəsi əslində sınaq və səhvə əsaslanan bir prosesdir. Heç bir dizayner və ya tərtibatçı məhsulunu sınaqdan keçirmədən necə istifadə təmin edəcəyini bilə bilməz. Bu səbəbdən UX dizaynerləri çox vaxt bir neçə dizayn üzərində işləyirlər. Yəni birdən çox dizaynı üzə çıxardıqdan sonra onların hər birini istifadə üçün açır və rəy aldıqdan sonra hansı dizaynın daha yaxşı olduğuna qərar verirlər.   İstifadəçilər və şirkətlər arasındakı əlaqənin taleyi ilə bağlı əhəmiyyətli bir qərar mexanizmi olan UX dizaynı, demək olar ki, hər bir məhsul və ya məhsul detalına tətbiq edilə bilər. Yaxşı bir UX dizaynı potensial müştərini çox tez mövcud müştəriyə çevirə bilər, pis dizaynlar isə hamısını itirməyinizə səbəb ola bilər. Deyə bilərik ki, şirkətlərin bazar araşdırması proseslərinə daxil olan bu dizaynlar həm şirkətləri, həm də müştərilərini məmnun etmək üçün aparılan analiz və sınaqlara əsaslanan işlərdir.   UX Dizayneri nə edir? UX dizaynerləri məhsul və ya xidmət üçün yaxşı istifadəçi təcrübəsi yaratmaq üçün bazar araşdırması, məhsul inkişafı, strategiya və dizayn işləri aparırlar. Onlar müştəri ilə məhsul arasında körpü qurur, şirkətə ehtiyac və gözləntiləri daha yaxşı anlamağa və yerinə yetirməyə kömək edir. UX dizaynerləri məhsulları, xidmətləri və texnologiyanı mümkün qədər istifadəçi dostu və əlçatan etməyə çalışır. Bununla onlar istifadəçinin istəklərini bizneslə uzlaşdırırlar. UX dizayneri, əsasən, MindManager, MockPlus, SmartDraw, UserTesting, Microsoft Visio, InVision kimi proqramlardan istifadə edir.   UI Dizaynı İstifadəçi interfeysi(UI) dizayndakı interfeyslərlə, yəni xarici dizaynla məşğul olur. Xarici görünüşlə əlaqəli bütün dizaynlar UI dizaynı ilə bağlıdır. Bu nöqtədə onu UX ilə qarışdıra bilərsiniz, lakin incə bir fərq var. UX istifadəçi təcrübəsinə əsaslanan dizaynla istifadəçi qarşılıqlı əlaqəsi ilə məşğul olur. UI istifadəçi qarşılıqlı əlaqəsindən daha çox dizayn cəlbediciliyi ilə maraqlanır. Başqa sözlə, UX bizim qavrayışlarımızla, UI isə gözlərimizlə bağlıdır.   UI dizaynı sayəsində bütün düymələr öz yerindədir. Axtarış motoru, əlaqə bölməsi, haqqımızda bölməsi və ya qalereya UI dizayn prosesində gözə ən cəlbedici şəkildə yerləşdirilir.   Deyə bilərik ki, UX əslində UI dizaynını özündə ehtiva edir. Axtarış motorunun və ya haqqımızda bölməsinin harada daha yaxşı görünəcəyi ilə məşğul olarkən, UX dizaynı üçün vacib olan istifadəçi qarşılıqlı əlaqəsi və təcrübəsi də nəzərə alınır. Məsələn, həm qadınların, həm də kişilərin istifadə etdiyi bir çantanı nümunə götürsək, zəncirbəndin ölçüsü, forması və görünüşü UI ilə bağlıdır. Onun yerinin harada daha faydalı olacağı və hansı rəngə daha çox üstünlük veriləcəyi isə UX ilə bağlıdır.   İstifadəçinin veb-saytda çətinlik çəkmədən naviqasiya etməsini, axtardığı məlumatlara asanlıqla daxil olmasını və bu rahatlıq sayəsində uzun müddət saytda qalmasını təmin etmək üçün istifadə edilən vizual dizaynların hamısı UI-dir. Formal yönümlü təkmilləşdirmələr, estetik detallar və görünüşlə bağlı hər şey UI dizayna aiddir. Səhifə strukturu, düymələr, şəkillər, xətlər, rənglər kimi qrafik elementlər UI dizaynının bir hissəsidir.   UI Dizayneri nə edir? UI dizayneri saytın naviqasiyasını, istifadəçi interfeysi tipini və ya məhsul növünü tamamilə intuitiv şəkildə tərtib edir və bununla da istifadəçini çaşdırmadan öz məqsədlərinə çatmağa çalışır. O, interfeys və tipoqrafiya, rəng sxemi və naxış kimi bütün elementlərə diqqət yetirir. UI dizaynerləri diaqramlar və lövhələr yaratmaq üçün Sketch, Figma və Photoshop kimi vasitələrdən istifadə edərək interfeyslərin dizaynına çox vaxt sərf edirlər. Onlar həmçinin məhsulun spesifikasiyalara cavab verdiyinə əmin olmaq üçün UI testi aparırlar. Yaxşı bir UI dizaynerinin ən vacib cəhəti müştərini başa düşməkdir. Davamlı olaraq araşdırma fəaliyyətləri ilə müştərini nəyin xoşbəxt etdiyini, hansı problemləri həll etməyə çalışdıqlarını və hansı həll yollarının ən vacib olduğunu öyrənirlər. UI dizaynı ciddi şəkildə estetika ilə bağlıdır, UI dizaynerinin məqsədi isə müştərini razı salmaqdır.UI dizaynerlərinin istifadə etdiyi proqramlara misal olaraq Adobe XD, Sketch, Gravity Design, Affinity Designer, Figma, Adobe Illustrator və Adobe Photoshop verilə bilər.   UX VƏ UI ARASINDAKİ FƏRQLƏR Uğurlu dizayn üçün bir-birindən ayrılmamalı, lakin bütövlükdə dizayn prosesinə daxil edilməli olan UX və UI bəzən bir-biri ilə qarışdırıla bilər. Bu səbəbdən, UX və UI dizaynlarının unikal xüsusiyyətləri və fərqlərinə toxunmaq, maraqlananların zehnindəki sual işarələrini aradan qaldırmaq lazımdır.   UI rəqəmsal mərhələləri təcəssüm etdirir, UX isə istifadəçi davranışlarına diqqət yetirir və onları rəqəmsal dünyadan ayrı saxlayır, lakin yenə də rəqəmsal mühitdə sınaqdan keçirir. UI müvafiq dizaynın istifadəçinin gözündə necə görünəcəyini nəzərə alaraq nəticədə dizaynın vizuallığına diqqət yetirir. UX, əksinə, vizuallıqdan çox istifadəçinin bu dizaynla necə qarşılıqlı əlaqə quracağını qurur. Bu fərqlərə əsaslanaraq, UX-in UI-i əhatə edən daha geniş bir anlayış olduğunu söyləmək olar. Başqa sözlə, UX mücərrəd və UI konkret nəticələri verir.   UX dizaynın istifadəçi ilə qarşılıqlı əlaqəsi ilə məşğul olur. UI dizaynın istifadəçi tərəfindən necə görünəcəyi ilə maraqlanır.   UX dizaynı üçün uğur nə qədər müştəri cəlb etməyidir. UI üçün uğur onun gözə nə qədər xoş və gözəl görünməsidir.   UX dizaynında testlər istifadə edilə bilər, UI dizaynlarında isə yox.   UX insan psixologiyası ilə daha bağlıdır.   UX dizayn prosesində psixologiya və sosiologiya kimi mövzularda məlumatlı olmağa üstünlük verilsə də, UI dizayn prosesində veb dizaynı üzrə kifayət qədər biliyə üstünlük verilir.   UX dizaynı şirkətin bütün rəqəmsal simaları ilə istifadəçi arasında qarşılıqlı əlaqənin keyfiyyətinin inkişafı və təkmilləşdirilməsi prosesidir.   Brendinizin və ya biznesinizin bütün güclü vizual aktivlərini interfeyslərə köçürməyin ən doğru yolu UI dizaynının mövzusudur.   Keyfiyyətli nəticələr əldə etmək üçün testlər, inkişaflar, tədqiqatlar və məzmun məsələləri UX dizaynının əhatə dairəsinə daxildir.   UI dizaynı isə istifadəçiyə biznesinizlə bağlı hər cür platformada interaktiv oriyentasiyaya malik olmağa imkan verir.   Rəqəmsal olmayan təcrübələrin rəqəmsal dünyaya uğurla ötürülməsi qısaca UX dizaynının mövzusudur.   UX Dizaynının Tarixi UX dizaynının tarixini öyrənmək əsas prinsipləri anlamağa kömək edir. UX termini ilk dəfə 90-cı illərdə Don Norman tərəfindən istifadə edilsə də, daha uzun müddət əvvəl bu anlayış meydana çıxmışdı. UX dizaynı eramızdan əvvəl 4000-ci ildən qədim Çin Feng Shui fəlsəfəsinə əsaslanır. Həmçinin, eramızdan əvvəl V əsrin əvvəllərində qədim yunan sivilizasiyalarının alətlərini və iş yerlərini erqonomik prinsiplərə əsaslanaraq dizayn etdiyinə dair sübutlar da var. UX dizaynından geniş istifadə 19-cu əsrin sonlarında Frederik Uinslou Taylor və Henri Ford kimi böyük mütəfəkkirlər öz təcrübələrini və dizayn prinsiplərini istehsal proseslərinə inteqrasiya etdikdə başladı.   UI dizaynının tarixçəsi isə birbaşa qrafik dizaynla bağlı olduğundan dolayı geniş bir mövzudur və növbəti bloq yazılarımızda yer veriləcəkdir.              

Bu gün Heydər Əliyev Mərkəzində 44 günlük İkinci Vətən Müharibəsinə həsr olunmuş “zefer.az” saytının təqdimat mərasimi baş tutub. Qürur hissi ilə bildirmək istərdik ki, “Zəfər”imizin virtual salnaməsi olan “zefer.az” saytının dizayn və proqramlaşdırma işləri “Webcoder” şirkəti tərəfindən yerinə yetirilib.   Sayt ensiklopedik formatda hazırlanaraq Vətən Müharibəsi və “Böyük qayıdış”la bağlı məlumatları özündə  ehtiva edir. 12 bölüm, 62 alt bölüm üzrə 4000 səhifə, 7765 şəkil və 757 videodan ibarət olan saytda Azərbaycanın 44 günlük İkinci Vətən Müharibəsini, həmin dövrdə hərbi, siyasi-diplomatik və ictimai müstəvilərdə baş verən bütün hadisələr, məlumatlar mövcuddur.   Təqdimat mərasimində bir sıra rəsmi və görkəmli şəxs, Milli Məclisin deputatları, ictimaiyyət və media üzvləri iştirak edib.   Tədbirin moderatoru Prezident Administrasiyasının əməkdaşı Humay Qasımova 44 günlük Vətən müharibəsində qazanılan Zəfərə həsr olunmuş “zefer.az” saytının təqdimat mərasimini başladıb.   Daha sonra ölkəmizin ərazi bütövlüyü uğrunda canından keçmiş şəhidlərimizin əziz xatirəsi birdəqiqəlik sükutla yad olunub.   Tədbirin gedişatında isə "zefer.az" saytına həsr olunmuş videoçarx nümayiş etdirilib.   Prezident Administrasiyasının Qeyri-hökumət təşkilatları ilə iş və kommunikasiya şöbəsinin müdir müavini Səadət Yusifova tədbirdə çıxış edib. O, çıxışında Zəfər salnaməsinin şanlı 44 gününün yaddaşlara həkk olunması, şanlı Zəfər tarixinin mühüm əhəmiyyətini nəzərə alaraq Azərbaycan Respublikası Prezidentinin tapşırığı ilə “zefer.az” saytının, bundan əvvəl isə şəhidlərimizin əziz xatirəsini əbədiləşdirmək üçün “memorial.az” saytının yaradıldığını bildirib. Çıxışının davamında isə Azərbaycan xalqının 30 ildir ki, hazırlaşdığı və 44 gün ərzində keçdiyi əzmli Zəfər yolunun virtual salnaməsi - “zefer.az” saytının ideya və məqsədlərindən danışıb: “Saytın loqosu 3 elementi özündə cəmləşdirir və onlar birləşərək xalqımızın 44 gündə keçdiyi Zəfər yolunu simvolizə edir”   Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin İdarə Heyətinin sədri, Milli Məclisin Komitə sədri Zahid Oruc tədbirdə qeyd edir: “44 günlük savaş milli və siyasi təqvimimizin yeni, parlaq, möhtəşəm salnaməsidir. Azərbaycan xalqı təkcə 30 illik işğala son qoymayıb, həm də böyük zaman ölçüsündə - az qala 300 illik tarixində regional və beynəlxalq şərtləri ədalət və haqq mübarizəsi naminə məharətlə dəyişdirə bilib, əsrlərlə onun taleyini başqa meydanlarda müəyyən edən qüvvələrlə bir masada öz hərbi qələbəsini rəsmiləşdirə bilib. Ona görə də savaşda qazanılan qalibiyyət qədər heç bir “uğur hekayəsi” bir xalqı dünya xəritəsində qalıcı və güclü etmir. Yeni milli və siyasi kimliyi formalaşdırmaq üçün kollektiv yaddaşın formalaşdırılması, bu məqsədlə yüzlərlə platformaların və resursların yaradılması təkcə dövlət və hakimiyyət orqanlarından deyil, eləcə də bütün sosial-siyasi qruplardan, dini, etnik və mədəni  fərqləri vahid ideal naminə kənara qoyub döyüşlərdə olduğu kimi eyni məqsəd naminə birləşməyi bacaran hər bir insandan konkret işlər görməyi tələb edir. Yüzlərlə ədəbi, bədii, elmi nümunələrin yaradılması, yaddaş kitablarının yazılması, ordumuzun qəhrəmanlığından bəhs edən gerçək tarixin daş salnamələrə köçürülməsi indiki və gələcək nəsillər qarşısında fövqəladə vəzifələr qoyur. "Zefer.az" informasiya platforması milyonlarla azərbaycanlının yaradıcı gücünü və enerjisini bir araya gətirmək, 44 günlük müqəddəs savaşın hər bir səhifəsini tarixin silinməz “hard disk”inə çevirmək üçün böyük fürsətlər açır”.     Daha sonra “azvision.az” saytının baş redaktorunun müavini Səbinə Həsənova "zefer.az" saytın təqdimatında qeyd edib ki, saytın ideyası və konsepsiyası, özü Prezident Administrasiyasına məxsusdur. Dizayn və proqramlaşdırma işləri “Webcoder” şirkəti, məzmun hissəsinin hazırlanması və sayta doldurulması isə “Azvizion” şirkəti tərəfindən həyata keçirilib. İlkin olaraq Azərbaycan dilində yaradılan saytın ingilis və rus dillərində də olması nəzərdə tutulur. Xüsusi təyinatlı qüvvələrin kapitanı, Vətən müharibəsi qazisi Vasif Dilavərzadə müharibənin itkisiz, ağrısız, zəhmətsiz olmadığını vurğulayıb: “44 günlük döyüşlərdə xüsusilə fərqlənən xüsusi təyinatlılar bunun üçün illərlə böyük fədakarlıqlar göstərmiş, işinə, xidmətə məsuliyyətlə yanaşmış və vicdanla çalışmışlar. İkinci Qarabağ müharibəsində bütün dünya Azərbaycan xalqının əzmini, ordumuzun döyüş qabiliyyətini gördü, vətənpərvər azərbaycanlıların milli birliyinin, öz Ali Baş Komandanını dəstəklədiyinin, onun ətrafında sıx birləşdiyinin şahidi oldu”.   Təqdimatın keçirilməsinə Heydər Əliyev Mərkəzi, Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi və Medianın İnkişafı Agentliyi dəstək verib.   44 günlük Vətən müharibəsi bizim şanlı tariximizdir və bu tarixin istər indi, istərsə də gələcəkdə hər bir kəsə çatdırılmasında rolumuz olduğuna görə sevinc hiss duyur, komanda üzvlərimizi ürəkdən təbrik edirik!   Bu gün Heydər Əliyev Mərkəzində 44 günlük İkinci Vətən Müharibəsinə həsr olunmuş “zefer.az” saytının təqdimat mərasimi baş tutub. Qürur hissi ilə bildirmək istərdik ki, “Zəfər”imizin virtual salnaməsi olan “zefer.az” saytının dizayn və proqramlaşdırma işləri “Webcoder” şirkəti tərəfindən yerinə yetirilib.   Sayt ensiklopedik formatda hazırlanaraq Vətən Müharibəsi və “Böyük qayıdış”la bağlı məlumatları özündə  ehtiva edir. 12 bölüm, 62 alt bölüm üzrə 4000 səhifə, 7765 şəkil və 757 videodan ibarət olan saytda Azərbaycanın 44 günlük İkinci Vətən Müharibəsini, həmin dövrdə hərbi, siyasi-diplomatik və ictimai müstəvilərdə baş verən bütün hadisələr, məlumatlar mövcuddur.   Təqdimat mərasimində bir sıra rəsmi və görkəmli şəxs, Milli Məclisin deputatları, ictimaiyyət və media üzvləri iştirak edib.   Tədbirin moderatoru Prezident Administrasiyasının əməkdaşı Humay Qasımova 44 günlük Vətən müharibəsində qazanılan Zəfərə həsr olunmuş “zefer.az” saytının təqdimat mərasimini başladıb. Daha sonra ölkəmizin ərazi bütövlüyü uğrunda canından keçmiş şəhidlərimizin əziz xatirəsi birdəqiqəlik sükutla yad olunub.   Tədbirin gedişatında isə "zefer.az" saytına həsr olunmuş videoçarx nümayiş etdirilib.   Prezident Administrasiyasının Qeyri-hökumət təşkilatları ilə iş və kommunikasiya şöbəsinin müdir müavini Səadət Yusifova tədbirdə çıxış edib. O, çıxışında Zəfər salnaməsinin şanlı 44 gününün yaddaşlara həkk olunması, şanlı Zəfər tarixinin mühüm əhəmiyyətini nəzərə alaraq Azərbaycan Respublikası Prezidentinin tapşırığı ilə “zefer.az” saytının, bundan əvvəl isə şəhidlərimizin əziz xatirəsini əbədiləşdirmək üçün “memorial.az” saytının yaradıldığını bildirib. Çıxışının davamında isə Azərbaycan xalqının 30 ildir ki, hazırlaşdığı və 44 gün ərzində keçdiyi əzmli Zəfər yolunun virtual salnaməsi - “zefer.az” saytının ideya və məqsədlərindən danışıb: “Saytın loqosu 3 elementi özündə cəmləşdirir və onlar birləşərək xalqımızın 44 gündə keçdiyi Zəfər yolunu simvolizə edir”   Sosial Tədqiqatlar Mərkəzinin İdarə Heyətinin sədri, Milli Məclisin Komitə sədri Zahid Oruc tədbirdə qeyd edir: “44 günlük savaş milli və siyasi təqvimimizin yeni, parlaq, möhtəşəm salnaməsidir. Azərbaycan xalqı təkcə 30 illik işğala son qoymayıb, həm də böyük zaman ölçüsündə - az qala 300 illik tarixində regional və beynəlxalq şərtləri ədalət və haqq mübarizəsi naminə məharətlə dəyişdirə bilib, əsrlərlə onun taleyini başqa meydanlarda müəyyən edən qüvvələrlə bir masada öz hərbi qələbəsini rəsmiləşdirə bilib. Ona görə də savaşda qazanılan qalibiyyət qədər heç bir “uğur hekayəsi” bir xalqı dünya xəritəsində qalıcı və güclü etmir. Yeni milli və siyasi kimliyi formalaşdırmaq üçün kollektiv yaddaşın formalaşdırılması, bu məqsədlə yüzlərlə platformaların və resursların yaradılması təkcə dövlət və hakimiyyət orqanlarından deyil, eləcə də bütün sosial-siyasi qruplardan, dini, etnik və mədəni  fərqləri vahid ideal naminə kənara qoyub döyüşlərdə olduğu kimi eyni məqsəd naminə birləşməyi bacaran hər bir insandan konkret işlər görməyi tələb edir. Yüzlərlə ədəbi, bədii, elmi nümunələrin yaradılması, yaddaş kitablarının yazılması, ordumuzun qəhrəmanlığından bəhs edən gerçək tarixin daş salnamələrə köçürülməsi indiki və gələcək nəsillər qarşısında fövqəladə vəzifələr qoyur. "Zefer.az" informasiya platforması milyonlarla azərbaycanlının yaradıcı gücünü və enerjisini bir araya gətirmək, 44 günlük müqəddəs savaşın hər bir səhifəsini tarixin silinməz “hard disk”inə çevirmək üçün böyük fürsətlər açır”.   Daha sonra “azvision.az” saytının baş redaktorunun müavini Səbinə Həsənova "zefer.az" saytın təqdimatında qeyd edib ki, saytın ideyası və konsepsiyası, özü Prezident Administrasiyasına məxsusdur. Dizayn və proqramlaşdırma işləri “Webcoder” şirkəti, məzmun hissəsinin hazırlanması və sayta doldurulması isə “Azvizion” şirkəti tərəfindən həyata keçirilib. İlkin olaraq Azərbaycan dilində yaradılan saytın ingilis və rus dillərində də olması nəzərdə tutulur.   Xüsusi təyinatlı qüvvələrin kapitanı, Vətən müharibəsi qazisi Vasif Dilavərzadə müharibənin itkisiz, ağrısız, zəhmətsiz olmadığını vurğulayıb: “44 günlük döyüşlərdə xüsusilə fərqlənən xüsusi təyinatlılar bunun üçün illərlə böyük fədakarlıqlar göstərmiş, işinə, xidmətə məsuliyyətlə yanaşmış və vicdanla çalışmışlar. İkinci Qarabağ müharibəsində bütün dünya Azərbaycan xalqının əzmini, ordumuzun döyüş qabiliyyətini gördü, vətənpərvər azərbaycanlıların milli birliyinin, öz Ali Baş Komandanını dəstəklədiyinin, onun ətrafında sıx birləşdiyinin şahidi oldu”.   Təqdimatın keçirilməsinə Heydər Əliyev Mərkəzi, Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi və Medianın İnkişafı Agentliyi dəstək verib.   44 günlük Vətən müharibəsi bizim şanlı tariximizdir və bu tarixin istər indi, istərsə də gələcəkdə hər bir kəsə çatdırılmasında rolumuz olduğuna görə sevinc hiss duyur, komanda üzvlərimizi ürəkdən təbrik edirik!

Qrafika keçmiş cəmiyyətlərdən bəri uzun bir tarixə malik olan vizual sənət sahəsidir. Görüntülərdən istifadə edərək izah edilməsi istənilənlərin qarşı tərəfə ötürüldüyü bir sənət sahəsi olan qrafik dizayn çox mühüm vəzifələri öz üzərinə götürür. Qrafik dizayn müasir həyatda və hər mühitdə tətbiqləri ilə diqqət çəkərkən, qablaşdırmadan işarə sistemlərinə, çapdan bannerlərə qədər bir çox sahədə qrafik dizayn məhsulları ilə qarşılaşmaq mümkündür. Qrafik dizayn adlanan və uzun bir tarixə malik olan bu peşə bu gün adətən rəqəmsal platformalarda həyata keçirilir. Yaradıcı bir səy nəticəsində ortaya çıxan qrafik dizayn tədqiqatları bir çox sahədə istifadə olunur. Şirkətlər hədəf auditoriyalarına çatmaq istədikdə, məhsullarını bazara çıxarmaq üçün qrafik dizayn elementlərindən istifadə edə bilərlər. Qrafik dizaynerlərin işinə yeməklərin qablaşdırılmasında və ya poster dizaynında belə rast gəlmək mümkündür. Əvvəllər qrafik dizayn sahəsində işlər fırçalar və müxtəlif qələmlərlə aparılarkən, inkişaf edən texnologiyaların təbii nəticəsi olaraq bu sahədəki araşdırmalar əsasən kompüterlər tərəfindən edilir. Qrafik dizaynın təqdimatı zamanı rəssamın təxəyyülü, yaradıcı səyi, mədəni xüsusiyyətləri və istifadə etdiyi alətlər bütövlükdə əsərin meydana çıxmasında təsirli olur. Sənətin bu qolunda meydana çıxan əsərlər; balans, kontrast, yaxınlıq, uyğunlaşma, miqyas, hərəkət və ya vurğu kimi çoxlu elementlərin istifadəsi nəticəsində əmələ gəlir.   Qrafik dizaynın hansı sahələri var? Qrafik dizayn müasir həyatda bir çox sahədə özünə yer tapa bilir. Çoxlarını maraqlandıran mövzulardan biri də Qrafik Dizaynın Sahələridir. Qrafik dizaynla bağlı aşağıdakı sahələrdə işləmək mümkündür: logo dizaynı vebsayt dizaynı illüstrasiya tipoqrafiya korporativ şəxsiyyət dizaynları plakat, bilbord, broşür dizaynları vizit kartları, kataloqlar, etiketlər, qablaşdırma dizaynları   Qrafik Dizayner kimdir? Qrafik dizayn sənəti üzrə işləyən dizaynerlər internet saytları, kitablar, jurnallar, məhsul qablaşdırmaları, afişalar kimi bir çox mövzuda əsərlər yarada bilərlər. Yaradıcı şəxsiyyətə malik olan qrafik dizaynerlərdən geniş təxəyyülə malik olmaları və müxtəlif texnoloji proqramlardan xəbərdar olmaları gözlənilir. Qrafik dizaynda istifadə olunan müəyyən proqramlar və saytlar vardır, onların bəziləriylə tanış olaq: Freepik - Fon, loqo, ikon, vektor dizaynı kimi qrafik dizayn ehtiyaclarınızı Freepik ilə qarşılaya bilərsiniz. Həm ödənişli, həm də pulsuz dizaynların mövcud olduğu saytda AI, PSD, EPS, TTIF kimi fayl formatları sayəsində dəyişikliklər edərək hazır dizaynlardan istifadə edə bilərsiniz. Vektor dizaynlarını da ehtiva edən Freepik, dizaynla bağlı ən çox ziyarət edilən saytlardan biri olacaq. Pixeden - Mock-Up faylları, şübhəsiz ki, dizaynerlərin ən çox istifadə etdiyi şeylərdən biridir. Mock-Up faylları sayəsində dizaynınızın istənilən mühitdə necə göründüyünü görə bilərsiniz və müştərilərinizə təqdim edərkən ondan istifadə edə bilərsiniz. Freepik kimi, Pixeden yaratdığınız dizaynlar üçün pulsuz Mock-Up seçimləri təklif edir. Behance - Behance dizayn sahəsində özünü təkmilləşdirmək istəyənlərin ilk ziyarət etdiyi saytlardan biridir. İstifadəçilərin portfoliolarını paylaşdıqları saytda özünüzü hansı sahədə təkmilləşdirmək istədiyiniz paylaşılan dizaynlara mütləq nəzər salmalısınız. Creativeblog - Qrafik dizaynda peşəkar iş görmək istəyirsinizsə, Creativebloq sizin üçündür. Dizayn tendensiyaları, rəsm texnikası və faydalı resurslar kimi bir çox məzmuna girişi təmin edən Creativebloq, dizaynlarda ümumi səhvləri minimuma endirən məqalələrə malikdir. UX (istifadəçi təcrübəsi) və UI (istifadəçi interfeysi) kimi anlayışları daha yaxşı başa düşmək və özünüzü təkmilləşdirmək üçün saytdan yararlanın. Graphic Burger - Pixeden və Freepik-ə alternativ olan Graphic Burger, xüsusilə sosial media şəkilləri dizayn etmək istəyən insanlar üçün çox faydalı məzmuna malikdir. Məsələn, bir Instagram hesabını idarə edirsinizsə və yenilikçi hekayə və post dizaynları axtarırsınızsa, Qrafik Burger sizin üçün kifayət qədər çox olacaq. Photopea - Əgər kompüterinizdə heç bir dizayn proqramı quraşdırmadan bir iş görmək istəyirsinizsə, Photopea tam olaraq axtardığınız xüsusiyyətlərə malikdir. Veb saytında dizayn imkanları təqdim edən Photopea heç bir proqrama ehtiyac olmadan bir çox sadə prosesləri idarə etməyə kömək edir. Üzvlük tələb olunmadan istifadə oluna bilməsi onu digər dizayn saytlarından bir addım qabaqlayır. Dribble - Behance kimi sayt olan Dribble dizayn ilhamı axtaran və ya portfelini paylaşmaq istəyən hər kəs üçün mükəmməldir. Hər gün minlərlə yeni dizaynın əlavə olunduğu saytda özünüzü inkişaf etdirmək istədiyiniz ən yaxşı nümunələri tapa bilərsiniz. Canva - Photopea kimi xüsusiyyətlərə malik Canva-da dizayn edə bilmək üçün üzv olmalısınız. Əbədi pulsuz şüarı ilə seçilən Canva, bir çox sahədə ehtiyaclarınızı qarşılaya biləcək xüsusiyyətlərə malikdir. Sayt qrafik dizaynla yanaşı videoların montajı və təqdimat hazırlanmasında da sizə kömək edir. Design Inspiration - Hər bir dizaynerin işini asanlaşdırmaq üçün dünyanın ən istedadlı dizaynerlərinin ən yaxşı loqolar, şəkillər, vebsaytlar, fotoşəkillər və naxışlar öz əksini tapır. Baubauhaus dizayn, illüstrasiya, fotoqrafiya, moda və hər şeydən əvvəl sənətə dair gündəlik ehtiyaclarınızı ödəmək üçündür. Shutterstock - Shutterstock bütün dünyada bizneslərə, marketinq agentliklərinə və media orqanlarına müxtəlif məzmun təqdim etməklə qrafik dizaynerləri, yaradıcı direktorları, video redaktorları, kinorejissorları, veb tərtibatçılarını və digər yaradıcı peşəkarları ruhlandırır. Yaradıcılar işlərini istifadəçilərin müxtəlif şəxsi və biznes layihələri üçün satın aldıqları və istifadə etdikləri platforma olan Shutterstock-a əlavə edirlər.   Qrafik dizaynerlər üçün pulsuz vektor saytları: Bir çox vektor saytları pulludur, yəni qrafik dizaynerlərin işini asanlaşdıracaq vektorlara çatmaq bəzən çox baha başa gəlir. Bundan əlavə, pulsuz vektor saytı tapsanız belə, keyfiyyətsiz məzmuna görə öz ehtiyaclarınız üçün həllər tapa bilməyəcəksiniz. Bu səbəbdən “kömək” üçün pulsuz vektor xidmətləri göstərən saytlarını da qeyd etmişik: Vexels - Əvvəllər VectorOpenStock kimi tanınan Vexels, asan və istifadəçi dostu interfeysi ilə istifadəçilərinə minlərlə pulsuz vektor qrafikası və dizayn təklif edir. Bu sayt brauzeriniz vasitəsilə vektor dizaynlarını fərdiləşdirməyə və redaktə etməyə, yeni elementlər əlavə etməyə, rənglər və mətn kimi şeyləri dəyişməyə imkan verən onlayn redaktordur. Flaticon - FlatIcon-da 480.000-dən çox pulsuz vektor var. Saytın verilənlər bazası PNG, SVG, EPS, PSD və BASE 64 formatlarında pulsuz nişanlarla doludur; ona görə də axtardığınız vektorun növü nə olursa olsun, onu burada tapa bilərsiniz. Bundan əlavə, bu ikonaların 9000-dən çox qrupda toplandığını unutmayaq. BrandEPS - 9000-dən çox brend loqosu və 3000-dən çox brend simvolu olan BrandEPS, tələsik loqoya ehtiyac duyduğunuzda ilk müraciət etdiyiniz ünvan ola bilər! JPG və PNG faylları, eləcə də SVG formatlı faylları saxlayan BrandEPS pulsuz yükləmələr təklif edən ən yaxşı pulsuz vektor xidməti saytlarından biridir. Onun istifadəçi dostu interfeysi var və axtarış düyməsi sorğularınıza çox yaxşı cavab verə bilər. “Mən tam olaraq nə istədiyimi bilmirəm” deyirsinizsə, son əsərlər başlığındaki vektorlara baxaraq bir fikrə sahib ola və işinizi qısa müddətdə tamamlaya bilərsiniz.